ห้องเรียนเสมือนจริง (Virtual Classroom)

ห้องเรียนเสมือนจริง (Virtual Classroom) หมายถึง การใช้ซอฟต์แวร์จัดประสบการณ์เรียนรู้ที่ช่วยสนับสนุนผู้เรียน อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้และมีส่วนร่วม ผู้เรียนและผู้สอนสามารถเลือกสถานที่ ความสนใจและเวลาด้วยตนเองผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากการร่วมกิจกรรมกลุ่ม กับผู้สอนหรือเพื่อน ๆ ร่วมชั้นได้เต็มที่โดยไม่จำเป็นต้องอยู่ในห้องเรียนจริง ๆ (สิวาภรณ์ เจริญวงศ์ และคณะ, 2561; ภวิสาณัชช์ ศรศิริวงศ์, 2561)

Image by Freepik

การออกแบบห้องเรียนเสมือนจริง (Virtual Classroom) ที่ผ่านมามีลักษณะดังนี้
  1. Learning is Fun เป็นการออกแบบให้ผู้เรียนมีความสนุกและไม่เครียด ผู้เรียนจะได้เล่นเกมในรายวิชาที่จะสามารถออกแบบในลักษณะนี้ได้
  2. Multimedia ผู้เรียนจะเรียนรู้บทเรียนจากภาพและเสียง สามารถควบคุมขั้นตอนการเรียนรู้ได้ด้วยปลายนิ้วสัมผัสของตนเอง
  3. Asynchronous learning เป็นการออกแบบการเรียนที่ครูและผู้เรียน ไม่จำเป็นต้องอยู่ในสถานที่เดียวกันและเวลาเดียวกัน โดยครูจะจัดทำหรือรวบรวม “บทเรียนออนไลน์” ซึ่งผู้เรียนจะเรียนที่ไหนก็ได้ เวลาใดก็ได้ ตามแต่ผู้เรียนจะสะดวก มีบทเรียนให้เลือกมากมายและสามารถเชื่อมโยงไปยังบทเรียนอื่น ที่มีเกี่ยวเนื่องกันได้
  4. Electronic Library เป็นห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ ผู้เรียนสามารถค้นหาสิ่งที่ต้องการจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ทั่วโลกได้ โดยใช้ Search Engine นอกจากนี้ยังมีบริการให้ค้นหาหนังสือจากห้องสมุดของมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ค้นหาคำศัพท์และอื่น ๆ จากเว็บไซต์ต่าง ๆ
ประเภทของห้องเรียนเสมือนจริง จำแนกออกได้ เป็น 2 ประเภท คือ
  1. ห้องเรียนธรรมดา ที่มีการถ่ายทอดสดภาพและเสียง ที่เกี่ยวกับบทเรียน โดยอาศัยระบบโทรคมนาคมและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ส่งไปยังผู้เรียนที่อยู่ภายนอกห้องเรียน ผู้เรียนสามารถรับฟังและติดตามการสอนของผู้สอนได้จากเครื่องคอมพิวเตอร์ของตนเอง อีกทั้งยังสามารถโต้ตอบกับผู้สอนหรือเพื่อนในชั้นเรียนได้ แต่ห้องเรียนแบบนี้ยังอาศัยสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่เป็นจริงที่เรียกว่า Physical Education Environment
  2. ห้องเรียนจากโปรแกรมคอมพิวเตอร์สร้างภาพเสมือนจริง เรียกว่า Virtual Reality โดยใช้สื่อที่เป็นตัวหนังสือ (text-based) หรือภาพกราฟิก (graphical-based) ส่งบทเรียนไปยังผู้เรียนโดยผ่านระบบโทรคมนาคมและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ห้องเรียนลักษณะนี้เรียกว่า Virtual Education Environment ซึ่งถือเป็นห้องเรียนเสมือนจริงหรือ Virtual Classroom ที่แท้จริง
Image by freepik

ประโยชน์ของห้องเรียนเสมือนจริง มีดังนี้
  1. ลดค่าใช้จ่ายในการจัดสถานที่
  2. ประหยัดเวลา
  3. ประหยัดค่าเดินทาง
  4. ประหยัดค่าใช้จ่ายอื่น ๆ
  5. ปลอดภัยกับผู้เรียนและผู้รับริการเพราะใช้สถานการณ์จำลองในโลกเสมือนจริงที่อยู่ในคอมพิวเตอร์หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
  6. สามารถเรียนรู้ได้ทุกที่ทุกเวลา
  7. เกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต (lifelong learning)
  8. เพิ่มพูนความรู้ ทักษะ ความมั่นใจ และประสบการณ์

เรียบเรียง :
ธนวัฒน์  นามเมือง ครู สถาบันส่งเสริมการเรียนรู้ภาคเหนือ
 
อ้างอิง :
• ภวิสาณัชช์ ศรศิริวงศ์. ห้องเรียนเสมือนจริง Virtual Classroom. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 19(2), 81-93. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/suedujournal/article/view/243935/171322
• สิวาภรณ์ เจริญวงศ์, ทิพย์ฆัมพร เกษโกมล และอภิสิทธิ์ ตามสัตย์. (2561). ห้องเรียนเสมือนจริงกับการเรียนการสอนสำหรับนักศึกษาพยาบาลในยุคดิจิตอล. วารสารพยาบาลทหารบก, 19(2), 120-128.
https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JRTAN/article/download/143970/106513/