น้ำพริกอ่อง เป็นน้ำพริกพื้นบ้านล้านนา เดิมมีที่มาจากไทยใหญ่ เป็นอาหารที่ชาวเหนือนิยมรับประทานกันอย่างแพร่หลาย ลักษณะเด่นของน้ำพริกอ่อง คือมีสีส้มแดงของสีมะเขือเทศและพริกแห้ง ที่เคี่ยวจนเป็นน้ำขลุกขลิก มีน้ำมันลอยหน้าเล็กน้อย น้ำพริกอ่องมีรสชาติสามรส คือ เปรี้ยว เค็ม เผ็ด เล็กน้อยและรสหวานตาม ส่วนใหญ่นิยมรับประทานกับผักสดหรือผักต้ม บางสูตรผัดหมูก่อนแล้วจึงตามด้วยเครื่องปรุงและมะเขือเทศภายหลัง บางสูตรโขลกเนื้อหมู เครื่องปรุงและมะเขือเทศให้เข้ากันก่อน จึงนำไปผัดกับน้ำมันพืช บางสูตรใส่ถั่วเท่าหรือถั่วเต้าเจี้ยวในการปรุง
เครื่องเคียงที่นิยมกินคู่กับน้ำพริกอ่อง คือ ไข่ต้ม แคบหมู ผักสด เช่น ถั่วฝักยาว แตงกวา ผักกาดขาว มะเขือเปราะ และผักต้มหรือผักนึ่งต่าง ๆ
วัตถุดิบและเครื่องปรุงในการทำน้ำพริกอ่อง
1. เนื้อหมูปนมันสับละเอียด 300 กรัม
2. มะเขือเทศ (มะเขือส้ม) 15 ลูก
3. พริกขี้หนูแห้ง 12 เม็ด
4. พริกแห้งใหญ่ 5 เม็ด
5. หอมแดง 5 หัว
6. กระเทียม 10 กลีบ
7. กะปิเผา 1 ช้อนโต๊ะ
8. น้ำมันพืช ½ ถ้วย
9. เกลือ
10. น้ำปลา
11. น้ำตาลมะพร้าว/น้ำตาลทราย
12. ผักชี ต้นหอม
13. ผักเครื่องเคียง เช่น แตงกวา มะเขือเปราะ บวบ ข้าวโพดอ่อนลวก/นึ่ง ตามชอบใจ
วิธีทำ
1. โขลกพริกขี้หนูแห้ง พริกดอกใหญ่ หอมแดง กระเทียม ให้ละเอียด
2. เติมกะปิและเกลือละเอียดแล้วพักไว้
3. ตั้งกระทะใส่น้ำมัน ใช้ไฟปานกลาง น้ำมันเริ่มร้อนใส่พริกที่ตำไว้ลงไปผัดพอมีกลิ่นหอม เติมหมูบด ผัดให้เข้ากัน
4. ใส่มะเขือเทศหั่นชิ้นเล็กลงไป ผัดให้เข้ากันและรอให้มะเขือเทศสุกเติมน้ำพอขลุกขลิก เติมน้ำปลา น้ำตาล ปรุงรสตามชอบใจ โรยหน้าด้วยผักชีต้นหอม เสิร์ฟพร้อมผักและเครื่องเคียง ที่เตรียมไว้
เขียน/ภาพประกอบ :
จิตราภรณ์ เทวะนา บรรณารักษ์ ชำนาญการ ห้องสมุดประชาชนจังหวัดลำปาง