ในอดีตบริเวณแห่งนี้ มีลักษณะเป็นทุ่งหญ้า มีธารน้ำร้อน และบ่อน้ำร้อนธรรมชาติ มีพื้นที่ ประมาณ 75 ไร่ ชาวบ้านในพื้นที่ใกล้เคียงมาใช้ประโยชน์ ทั้งการเลี้ยงสัตว์ อาบน้ำแร่ และใช้ต้มพืชผักที่เก็บจากป่าเพื่อรักษาโรคผิวหนัง ในปี พ.ศ. 2515 น้ำมันมีราคาแพง รัฐบาลจึงมองหาแหล่งพลังงานทดแทน จากการสำรวจของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย ปี 2515-2526 พบว่า พื้นที่นี้มีพลังงานความร้อนเพียงพอสำหรับการผลิตพลังงานไฟฟ้า แต่ต้นทุนการผลิตไฟฟ้าจากน้ำพุแห่งนี้แพงกว่าต้นทุนการผลิตไฟฟ้าด้วยน้ำมัน ไม่คุ้มกับการลงทุน โครงการนี้จึงถูกระงับไว้เป็นพลังงานทดแทนในอนาคต
ต่อมาได้มีการร่วมทุนกันระหว่างการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยและสหกรณ์การเกษตรหมู่บ้านสหกรณ์สันกำแพง พัฒนาบริเวณนี้และใช้ชื่อว่า “น้ำพุร้อนสันกำแพง” โดยมีเป้าหมาย เพื่อพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวประเภทน้ำพุร้อนธรรมชาติให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ และยังเป็นการสร้างงาน สร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้กับประชนในพื้นที่อย่างยั่งยืน
มีการปรับพื้นบริเวณที่มีบ่อน้ำพุให้เดินเที่ยวชมได้อย่างปลอดภัย ก่อสร้างอาคารบ่ออาบน้ำแร่ บ่อน้ำร้อน ธารน้ำไหล ร้านค้า ร้านอาหาร ซุ้มพักผ่อนใต้ร่มไม้ จัดทำสวนไม้ดอกไม้ประดับและตกแต่งบริเวณโดยรอบให้สวยงาม และเริ่มเปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวในวันเสาร์ที่ 22 ธันวาคม 2527
น้ำพุร้อนสันกำแพง เป็นน้ำพุร้อนที่มีชื่อเสียงอีกแห่งหนึ่งของจังหวัดเชียงใหม่ ห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ ประมาณ 30 กิโลเมตร จัดอยู่ในกลุ่มน้ำพุร้อนไกเซอร์ (Geyser) เป็นความมหัศจรรย์ธรรมชาติ ที่เกิดจากความร้อนในชั้นหินอัคนีที่ยังคงความร้อนอยู่ หนุนแทรกขึ้นมาในระดับความลึกไม่มากนัก เมื่อฝนซึมผ่านชั้นดินและหินลงไป ความร้อนที่กักเก็บอยู่จะทำให้อุณหภูมิของน้ำสูงขึ้น จนกลายเป็นน้ำร้อนหรือไอน้ำ โดยคุณสมบัติทางเคมีและกายภาพเปลี่ยนไป น้ำร้อนและไอน้ำดังกล่าวจะไหลหมุนเวียนแทรกขึ้นมาทางรอยแตก เลื่อนขึ้นสู่ผิวดินและปรากฏให้เป็นในลักษณะของน้ำพุร้อน
ส่วนบ่อที่จะแช่น้ำแร่ จะแยกออกไปอีกโซน มีทั้งอาบน้ำแร่แบบตักอาบ แบบแช่อาบ แบบแช่รวม และสระอาบน้ำแร่แบบโอโซน และเรือนพักอาบน้ำแร่ให้บริการสำหรับผู้ที่ต้องการนั่งแช่แบบไม่ต้องเร่งรีบ นอกจากนี้ยังมีบริการนวดแผนไทยและนวดฝ่าเท้าอีกด้วย
ประโยชน์ของการแช่น้ำแร่มีมากมาย ไม่ว่าจะเป็นช่วยรักษาสมดุลของเกลือแร่ในเซลล์ ป้องกันผิวพรรณไม่ให้เกิดสิวและช่วยในการรักษาโรคผิวหนังบางชนิด เพิ่มสมรรถภาพในเซลล์ในการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ช่วยให้เซลล์แข็งแรงและยึดเกาะกันได้เหนียวแน่น ทำให้การไหลเวียนของโลหิตดีขึ้น ช่วยเป็นตัวกลางนำวิตามิน แร่ธาตุและสารอาหารไปหล่อเลี้ยงเซลล์ บำรุงผิวพรรณ ทำให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง ชะลอความแก่ ร่างกายผ่อนคลาย จากอาการปวดหัว เส้นตึง บรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อได้ บรรเทาอาการปวดตามข้อและกระดูก หรือนิ้วล๊อค ด้วยคุณสมบัติที่ดีดังกล่าว จึงทำให้น้ำพุร้อนสันกำแพงเป็นทางเลือกที่นักท่องเที่ยวนิยมเดินทางมาพักผ่อนและใช้บริการ
เขียน/เรียบเรียง :
ณิชากร เมตาภรณ์ ครู ชำนาญการพิเศษ สถาบัน กศน.ภาคเหนือ
ถ่ายภาพ :
สราวุธ เบี้ยจรัส นักวิชา่การโสตทัศนศึกษา สถาบัน กศน.ภาคเหนือ
อ้างอิง :
nukkpidet. (2564, 9 มีนาคม). น้ำพุร้อนสันกําแพง ที่เที่ยวเชียงใหม่ บ่อน้ำแร่ ออนเซ็น บำบัดโรค. trueID. https://travel.trueid.net/detail/e2RAq6zZeQjk
palanla. (2561, 17 ธันวาคม). น้ำพุร้อนสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ประเทศไทย. https://www.palanla.com/th/domesticLocation/detail/1400
น้ำพุร้อนสันกำแพง. (ม.ป.ป.) น้ำพุร้อนสันกำแพง ตามโครงการพระราชดำริ. https://skphotsprings.wordpress.com/abuot/
องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านสหกรณ์ จังหวัดเชียงใหม่. (2565, 15 กรกฎาคม). น้ำพุร้อนสันกำแพง. http://www.bansahakorn.go.th/travel_view.php?cateid=6&id=2
