คุกกี้ (Cookie) บนเว็บไซต์คืออะไร

เมื่อเราเข้าไปใช้งานอินเทอร์เน็ตบนเว็บบราวเซอร์ (web browser) ในเว็บไซต์ต่าง ๆ จะสังเกตเห็นหน้าต่างป็อปอัพที่ขึ้นมาสอบถามว่า ยอมรับ/ไม่ยอมรับคุกกี้ (Cookie) ซึ่งผู้ใช้อย่างเรา ๆ ก็งง ว่า คุกกี้ (Cookie) คืออะไร แล้วการกดยอมรับ หรือไม่ยอมรับมันดียังไง? ต้องกดยอมรับไหม? จะเสี่ยงข้อมูลหลุดมั้ย? มันเก็บข้อมูลอะไรของเราไปบ้าง ?

Cookie คืออะไร
Cookie เป็นไฟล์ข้อความ (Text File) ขนาดเล็กที่ถูกจัดเก็บไว้ในคอมพิวเตอร์ เมื่อมีการเชื่อมต่อระหว่างเว็บไซต์กับเครื่องคอมพิวเตอร์ หรือสามารถอธิบายได้ว่าเป็นสิ่งที่เว็บไซต์ทั้งหลายใช้เพื่อระบุตัวตนของผู้ใช้ และใช้จัดการเกี่ยวกับให้บริการบนเว็บไซต์ให้ตรงกับการใช้งานของผู้ใช้ 

Cookie ใช้เพื่อทำอะไร
Cookies ทำให้ใช้งานเว็บไซต์ได้ง่ายขึ้น และสอดคล้องกับความสนใจและความต้องการของผู้ใช้เว็บไซต์ได้ดียิ่งขึ้น เช่น การจดจำการตั้งค่าความชอบ (preference settings)

ประเภทของ Cookie บนเว็บไซต์
  1. Cookie แบบช่วงเวลาหรือแบบชั่วคราว (Session Cookies) Cookie ประเภทนี้จะทำงานเมื่อเราเปิดเว็บไซต์เท่านั้น โดยจะทำการบันทึกความเคลื่อนไหวที่เกิดขึ้นบนเว็บไซต์ เมื่อปิดเว็บไซต์แล้ว ก็จะทำการลบไฟล์คุกกี้นั้นทันที โดยไม่มีการบันทึกข้อมูลใด ๆ เก็บไว้
  2. Cookie ถาวร (Persistent Cookies) เมื่อปิดเบราว์เซอร์ไปแล้ว Cookie ประเภทนี้จะยังคงถูกจัดเก็บอยู่ในคอมพิวเตอร์ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง และจะถูกดึงข้อมูลมาใช้ทุกครั้งที่ผู้ใช้เข้าใช้งานเบราว์เซอร์ในครั้งต่อไป ช่วยให้เว็บไซต์จดจำผู้ใช้และความสนใจของผู้ใช้ เพื่อที่จะได้เลือกแสดงผลเฉพาะเนื้อหาที่ตรงกับความสนใจของผู้ใช้ เช่น รายละเอียดการเข้าสู่ระบบ รายการสินค้าที่ดูล่าสุด 
  3. Cookies บุคคลที่สาม (Third-party Cookies) ถูกสร้างและกำหนดขึ้นโดยหน่วยงาน องค์กร บริษัท หรือบุคคลภายนอกที่เจ้าของเว็บไซต์ได้ใช้บริการอยู่ เช่น ใช้บริการวิเคราะห์ข้อมูลการเข้าใช้งาน หรือการสร้างและการส่งโฆษณา ทำหน้าที่คอยติดตามความเคลื่อนไหว ดูพฤติกรรมการออนไลน์ และลักษณะการใช้จ่ายของผู้ใช้เว็บไซต์นั้น ๆ และอนุญาตให้บุคคลที่สามสามารถแสดงโฆษณาต่อผู้เข้าชมเว็บไซต์ได้ มักนำมาใช้ในการทำการตลาด เพื่อเพิ่มยอดขายและยอดเพจวิว 
  4. Cookies บุคคลที่หนึ่ง (First-party Cookies) คุกกี้ประเภทนี้ เจ้าของเว็บไซต์จะเป็นผู้กำหนดขึ้นมา เพื่อปรับปรุงการทำงานโดยรวมของเว็บไซต์ แม้จะปิดเว็บไซต์ออกไปแล้วก็ยังคงจดจำข้อมูลเอาไว้ในอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ เช่น ข้อมูลการลงชื่อเข้าสู่ระบบ 
  5. Cookies คุกกี้ทางการตลาด (Marketing Cookies) คุกกี้ประเภทนี้คล้ายกับThird-party Cookies ถูกใช้ในการติดตามผู้เข้าเยี่ยมชมเว็บไซต์ โดยวัตถุประสงค์เพื่อประโยชน์ในการโฆษณาและการดำเนินการด้านการตลาด
  6. Cookies เพื่อการวิเคราะห์ (Performance and analytical cookies) เป็นคุกกี้ ที่ใช้ในการเก็บข้อมูลเพื่อการวิเคราะห์ คุกกี้ประเภทนี้ช่วยเว็บไซต์จดจำข้อมูลเพื่อประเมินประสิทธิภาพและความสามารถในการใช้งานโดยรวมของเว็บไซต์ได้ เพื่อปรับเปลี่ยนไปตามพฤติกรรมและความพึงพอใจของผู้ใช้เว็บไซต์ เช่น ภาษาที่ใช้ หรือการปรับเปลี่ยนไปตามประเทศ หรือเซิร์ฟเวอร์ที่มีการเข้าใช้
ตัวอย่าง การให้ความยินยอมและการตั้งค่าคุกกี้ในหน้าเว็บไซต์ THE STANDARD
จาก https://thestandard.co/

ข้อดีของ Cookie
  1. ช่วยจดจำเวลาที่เราเข้าไปยังเว็บไซต์ใดเว็บไซต์หนึ่ง และเมื่อมีโฆษณาจากแพลตฟอร์มอื่นมาปรากฏ ก็จะเห็นแค่โฆษณาที่เกี่ยวข้องกับความสนใจของเราเท่านั้น
  2. ช่วยบันทึกข้อมูลชื่อผู้ใช้และรหัสผ่านเข้าใช้งานบนเว็บไซต์ ช่วยลดขั้นตอนการกรอกข้อมูล ทำให้ใช้งานเว็บไซต์ได้สะดวกยิ่งขึ้น
  3. ช่วยจดจำพฤติกรรมการใช้งานเบราว์เซอร์ของเราได้ เพราะฉะนั้นเมื่อเราเสิร์ชหาข้อมูลอะไรบ่อย ๆ Search engine ก็จะปรากฏเว็บไซต์ที่เข้าชมบ่อยเป็นอันดับต้น ๆ 
ข้อควรระวังในการใช้งาน Cookie
  1. Cookie บางประเภทจะติดตามพฤติกรรมการใช้งานของคุณ และมักเน้นจุดประสงค์เพื่อการตลาด และการโฆษณาเป็นหลัก เช่น Third-party cookie
  2. ผู้ใช้งานเว็บไซต์ควรจะมีการพิจารณาในทุกครั้งก่อนที่จะยินยอมให้ข้อมูลเพื่อความปลอดภัยในการใช้งานและด้านข้อมูลส่วนบุคคล
  3. ข้อมูลส่วนตัวของคุณอาจถูกลักลอบส่งกลับไปยังเว็บไซต์ไม่พึงประสงค์ จนนำไปสู่การถูกแฮกข้อมูลบัญชีใช้งาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้อมูลเกี่ยวกับการทำธุรกรรมออนไลน์


เรียบเรียง:
ธนวัฒน์ นามเมือง  ครูผู้ช่วย  สถาบัน กศน.ภาคเหนือ 

อ้างอิง:
วณิชชา วรรคาวิสันต์. (2564, 15 กันยายน). Cookie บนเว็บไซต์คืออะไรนะ ?. https://goonlinethailand.com/blog/lifestyle/cookie-web/

ทำความรู้จัก Cookies คืออะไร ? ทำไมจึงมักจะปรากฎตามเว็บไซต์อยู่เสมอ. (2565, 6 พฤษภาคม).https://cookiewow.com/th/blogs/what-is-cookies-and-how-it-is-important-for-your-website